Janusz Kupcewicz urodzony 9 grudnia 1955 roku w Gdańsku – zmarł 4 lipca 2022 roku w Gdyni. Pomocnik 175 cm wzrostu
Życiorys i karierę sportową Aleksandra Kupcewicza ojca Janusza opisałem w odcinku z dnia 8 września 2023 roku. Trener Aleksander wraz z żoną Józefą i synami Zbigniewem i Januszem przyjechał do Olsztyna. Synów pana Kupcewicza poznałem bliżej podczas zimowego zgrupowania Warmii Olsztyn w 1963 roku w Szklarskiej Porębie. Dwaj chłopcy szybko stali się maskotkami drużyny.
Podczas rozgrywek o wejście do drugiej ligi, które odbywały się w lipcu i sierpniu w latach 1964-1966 przebywaliśmy na zgrupowaniach przez prawie przez cały ten okres. Trener Aleksander zabierał także swoich synów. Poznałem sportowe charaktery braci oraz ich codzienny aktywny styl w grach i zabawach. Jeszcze bliżej poznałem Janusza prowadząc w roku 1973/1974 reprezentację województwa juniorów. Puchar doktora Michałowicza był rozgrywany w kategorii do 18 lat, byli to więc chłopcy którzy grali w większości w seniorskich zespołach swoich klubów. Janusz już jako szesnastolatek był powołany do kadry polskiej juniorów. W 1973 roku drużyna reprezentacji województwa olsztyńskiego, którą trenowałem wspólnie z Jerzym Wojtowiczem uczestniczyła w finałach ogólnopolskich Spartakiady Młodzieży w Krakowie. W drużynie tej grał Janusz Kupcewicz, był kapitanem zespołu. Grali także reprezentanci Polski Marek Szczech i Andrzej Sikorski. Był to bardzo utalentowany rocznik, gdyż w Krakowie grali także Marek Dziuba, Zbigniew Boniek i Henryk Miłoszewicz. Podczas tego turnieju w spotkaniu Kraków vs Olsztyn 1:4 Janusz Kupcewicz zagrał na stoperze, potwierdzając że jest zawodnikiem uniwersalnym. Bliższych informacji o początkach kariery Janusza Kucewicza oraz ciekawostek z pobytu w klubach krajowych i zagranicznych można dowiedzieć się z wywiadu WMZPN-u – Tu zaczynałem z 11 lutego 2020 roku.
W odcinku tym przedstawię najważniejsze momenty z całej wspaniałej kariery piłkarskiej Janusza w klubach polskich zagranicznych, a szczególnie jego występy w reprezentacji narodowej, udostępniane zostaną także zdjęcia ze spotkań naszej kadry.
W latach 1964-68 Janusz trenował w Warmii Olsztyn, a jego trenerem w trampkarzach a także nauczycielem wychowania fizycznego w Szkole Podstawowej nr 5 w Olsztynie był Zbigniew Lewicki. W roku 1968 trener Aleksander Kupcewicz rozpoczął pracę szkoleniową w OZOS Olsztyn, a obaj synowie Zbigniew i Janusz przeszli również do klubu fabryki opon. Janusz po zakończeniu szkoły podstawowej rozpoczął naukę w Technikum Kolejowym, które ukończył w 1975 roku. W Stomilu grał w zespole juniorów, a następnie w sezonie 1972/73 w III lidze. Brał udział w awansie Stomilu do drugiej ligi. Rozegrał w tej klasie rozgrywkowej 19 spotkań i strzelił 5 bramek. W tych latach często przebywał na zgrupowaniach oraz turniejach z reprezentacją Polski juniorów, w której w pewnym okresie był kapitanem drużyny.
Starszy brat Janusza, Zbigniew Kupcewicz urodzony 30 kwietnia 1952 roku w Gdyni, był wychowankiem Warmii Olsztyn. W sezonie 1966/67 zaliczył występy w dwóch spotkaniach reprezentacji Polski juniorów. W zespole drugoligowym próbował grać w Stali Rzeszów. Natomiast w Pogoni Szczecin rozegrał cztery spotkania. W latach 1970-72 grał w Lechii Gdańsk. Rozegrał 15 spotkań i strzelił 4 bramki w III lidze, a w drugiej lidze rozegrał cztery spotkania. W sezonie 1973/74 grał wspólnie z młodszym bratem Januszem w drugoligowym Stomilu Olsztyn. Zagrał tam 29 spotkań i strzelił 6 bramek.
Zdobył pierwszą bramkę dla Stomilu w drugiej lidze. Sezony 1974-78 spędził w Arce Gdynia, a w tym czasie studiował i ukończył Politechnikę Gdańską. Zdobył pierwszą bramkę dla Arki w pierwszej lidze. Najlepszy sezon w swojej karierze miał w latach 1978-79 w Zawiszy Bydgoszcz – 29 spotkań w pierwszej lidze i dwie bramki. Karierę piłkarza w Polsce zakończył w sezonie 1982/83 – Stomil Olsztyn III liga – 8 spotkań. Grał także w turniejach RWD Adria Chicago 80/82. Od wielu lat mieszka w USA.
Gra w reprezentacji Polski juniorów i doskonałe opinie trenerów o talencie Janusza zainteresowały czołowe kluby w Polsce. Wraz z ojcem mógł wybierać między grą w Legii Warszawa i Górnikiem Zabrze. Wybrali klub położony bliżej Olsztyna – Arkę Gdynia. Planowali że w klubie tym będzie miał stałe miejsce w pierwszej 11, a jednocześnie będzie mógł studiować w Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego w Gdańsku. Janusz szybko znalazł się w zespole pierwszoligowym i w pierwszym sezonie 1974/75 rozegrał 16 spotkań łącząc grę z występami w kadrze Polski juniorów. Nawet spadek Arki na rok do drugiej ligi nie zniechęcił go do zmiany klubu. W reprezentacji Polski seniorów zadebiutował w wieku 20 lat w Chorzowie.
23 marca 1976 roku w spotkaniu, gdzie trenerem był Kazimierz Górski. Polska vs Argentyna 1:2 w 64 minucie zmienił na boisku swojego rywala do gry w środku pola reprezentacji Zbigniewa Bońka. Spotkanie to oglądało 60 000 widzów. Na igrzyska olimpijskie w Montrealu pojechała prawie cała drużyna z Mistrzostw Świata w Niemczech.
Na kolejne spotkanie Janusz został powołany przez trenera Jacka Gmocha. W spotkaniu Polska vs Szwecja wynik 2:1, w drugiej połowie wszedł za Mirosława Okońskiego. W 1978 roku powołany został do Kadry Polski uczestniczącej w Mistrzostwach Świata w Argentynie.
Podczas tych Mistrzostw Polska zajęła piąte miejsce. Jak sam wspominał w spotkaniu Polska vs Argentyna miał wejść na ostatnie 20 minut. Przegrywaliśmy 0:2, trener Obrębski, który był jednocześnie szkoleniowcem kadry młodzieżowej przekonał trenera Gmocha, żeby nie wpuścił Janusza na boisko, gdyż to zamknie mu drogę do gry w tej kadrze, a mecz jest i tak już przegrany. W 1978 roku po Mistrzostwach Świata rozegrał w kadrze trenera Ryszarda Kuleszy dwa spotkania.
W Helsinkach Finlandia vs Polska 0:1 w spotkaniu tym grał w środku pola ze swoim starszym kolegą z Warmii Bohdanem Masztaleręm, oraz w spotkaniu Rumunia vs Polska 2:1 rozegranym w Bukareszcie. W 1979 roku zdobył z Arką Gdynia Puchar Polski – drużyna trenera Czesława Boguszewicza. Arka Gdynia vs Wisła Kraków 2:1 bramki Kupcewicz i Krystyniak.
W 1980 roku rozegrał w kadrze dwa spotkania. W Barcelonie Hiszpania vs Polska wynik 1:2. Wszedł za Włodzimierza Smolarka w 46 minucie – dwie bramki zdobył Andrzej Iwan. W spotkaniu Polska vs Algieria 5:1 w Krakowie zdobył bramkę na 1:0.
W 1981 roku Janusz Kupcewicz rozegrał cztery spotkania. Polska vs NRD 1:0 w ramach eliminacji do Mistrzostw Świata – bramka Andrzej Buncol – 80 000 widzów na trybunach. Było to ostatnie spotkanie z NRD, gdyż połączyli się z RFN.
Polska vs Irlandia 3:0 w Bydgoszczy.
2 września 1981 roku Polska vs Niemcy 0:2 – 70 000 widzów – trener Anton Piechniczek.
23 września 1981 roku Portugalia vs Polska 2:0 w Lizbonie.
W 1982 roku powołany został do kadry na Mistrzostwa Świata w Hiszpanii.
Podczas pierwszych dwóch spotkań w Mistrzostwach Świata Polska – Włochy 0:0 i Polska Kamerun również 0:0, Janusz nie był nawet rezerwowym. Trener mógł w tym czasie wyznaczyć tylko czterech spośród kadry. Po tych dwóch remisach trener Antoni Piechniczek miał wielki dylemat związany z grą w środku pola i dał szansę gry od pierwszej minuty Januszowi Kupcewiczowi. Do przerwy w meczu Polska vs Peru było 0:0. Po przerwie dzięki celnym podaniom Janusza nasi piłkarze zdobyli 5 bramek: Smolarek, Lato, Boniek, Buncol i Ciołek. Spotkanie zakończyło się wynikiem 5:1. Odetchnął trener oraz cała Polska oczekująca na awans do strefy medalowej.
W kolejnym spotkaniu Polska vs Belgia 3:0 Janusz wybiegł już na boisko w pierwszej jedenastce. Grał wtedy do 82 minuty.
Polska vs ZSRR 0:0 – Janusz Kupcewicz grał do 51 minut.
W spotkaniu w Barcelonie 8 lipca 1982 roku Janusz zagrał, ale niestety polska przegrała 0:2 po dwóch bramkach Paulo Rossiego.
Spotkanie o trzecie miejsce i brązowy medal Mistrzostw Świata odbyło się 10 lipca 1992 roku w Alicante. Polska grała z rozczarowaną odpadnięciem z gry w finale drużyną Francji. Spotkanie to rozgrywane było w potwornym upale. Polska wygrała 3:2, a bramki zdobywali Szarmach, Majewski i Kupcewicz. Zdobyta bramka przez Janusza zdecydowało o zwycięstwie Polski. Zadedykował bramkę choremu w tym czasie ojcu Aleksandrowi Kupcewiczowi.
* Zdjęcia reprezentacji Polski pochodzą z książki “PZPN. Bialo-Czerwoni. 1921–2018.”
31 sierpnia 1982 roku w Paryżu drużyna Polski wygrała z zespołem Francji . Francja vs Polska 0:4. Bramki Jałocha dwie, Kupcewicz i Buncol. Tym spotkaniem Polska udowodniła, że brązowy medal zdobyła zasłużenie. Jeszcze przed wyjazdem do Hiszpanii Janusz Kupcewicz zmienił przynależność klubową i przeszedł do Lecha Poznań. Dorobek Janusza w Arce to 161 spotkań, w których zdobył 26 bramek. Został uznany także za najlepszego zawodnika w historii futbolu Arki Gdynia.
W Lechu Poznań Janusz Kupcewicz w sezonie 1982 /83 rozegrał 24 spotkania i strzelił 9 bramek. Trenerem był wtedy Wojciech Łazarek. Lech świętował zdobycie Mistrzostwa Polski, a Janusz został wybrany do jedenastki wszechczasów Lecha Poznań.
Miał oferty, żeby pograć za granicą m.in. z Włoch, ale menadżer przekonał go do wyjazdu do Francji do Saint – Etienne. Przebywał w tym klubie w latach 1983- 85 i rozegrał w tym czasie tylko 35 spotkań zdobywając dwie bramki w lidze francuskiej. Zabrał ze sobą rodzinę i dzieci. Francja spodobała się Januszowi, ale przez kontuzję musiał pauzować prawie 8 miesięcy. Po powrocie do kraju otrzymał ofertę gry w Grecji w klubie AE Larisa, gdzie trenerem był Andrzej Strejlau, który znał dobrze Janusza z gry w reprezentacjach młodzieżowych. W sezonie 1985/86 rozegrał w tym klubie 23 spotkania i zdobył dwie bramki. Trener Strejlau wyjeżdżał do Polski, a zastępujący go trener Gmoch wolał, żeby grał zawodnik ze Szwecji. Janusz wrócił do Gdyni i rozpoczął grę w odwiecznym rywalu Arki – Lechii Gdańsk. W sezonie 1986/87 rozegrał w tym klubie 39 spotkań i zdobył osiem bramek. Ostatnim klubem Kupcewicza był klub Adansport znajdujący się 850 km od Stambułu. Rozegrał tam w sezonie 88/89 – 15 spotkań i strzelił cztery bramki. Ze względu na klimat – 40 stopni w cieniu i dolegliwości w kręgosłupem wrócił do Polski.
Jako trener w latach 1993 – 94 prowadził reprezentację Polski w futsalu. W 1995 roku był konsultantem w Lechii Gdańsk. W 1999/2001 pracował jako asystent trenera U21 Polski. W 2001 roku był trenerem Cartusii Kartuzy. Pracował także jako nauczyciel wychowania fizycznego w SP nr 10 w Gdyni.
W 2014 roku został radnym do sejmiku województwa pomorskiego. Odwiedzał swoją Szkołę Podstawową nr 5 w Olsztynie. Moje ostatnie spotkanie z Januszem odbyło się 25 czerwca 2022 roku, gdy zostaliśmy wspólnie zaproszeni do Rucianego-Nida na obchody 60-lecia miejscowego klubu. Zaprosił nas w imieniu klubu Piotr Jagielski trener i działacz Ruciane-Nida. Przez cały dzień mogłem z Januszem porozmawiać o wielu sprawach, spotkaliśmy się z młodzieżą na festynie i wspomnieliśmy piękne dni spędzone ponad 50 lat temu w tej miejscowości.
Wracając samochodem Janusz powiedział, że wraca do Ruciane na spotkania z kolegami z USA, którzy odpoczywali w tym kurorcie. Spotkał się tam z nimi i już wtedy poczuł się słabo. Został odprowadzony na bezpośredni pociąg do Gdyni przez kolegę z Warmii Olsztyn Kazimierza Musiała. Po przyjechaniu pociągu do Gdyni prosto z dworca został odwieziony do szpitala, w którym rano 4 lipca zmarł. Chorował na serce i miał rozrusznik. Upał w takich chorobach jest nieubłagalny. Wraz z Szymonem Czyżewskim w dniu pogrzebu dziewiątego lipca 2022 roku pożegnałem Janusza w imieniu Warmińsko-Mazurskiego Związku. W pogrzebie uczestniczyli koledzy Janusza z boiska, zarówno z reprezentacji, jak i klubów.
Janusz Kupcewicz pochowany został na Cmentarzu Witomińskiego w Gdyni.